Türk Hava Kuvvetleri'nin Kıbrıs'ta düzenlediği uyarı uçuşunda uçağı düşürülen Pilot Yüzbaşı Cengiz Topel'in mezarı başındayız.
Cengiz Topel 2 Eylül 1934'te İzmit'te doğmuştur. Resmi kayıtlara göre 8 Ağustos 1964'te Kıbrıs'ın Erenköy bölgesine yapılan hava operasyonunda F-100 uçağının düşmesi sonucu Rumlar tarafından esir alınmış ve yapılan türlü işkenceler sonucu hayatını kaybetmiştir. Pilot Yüzbaşı Cengiz Topel, Türk Hava Kuvvetleri'nin Cumhuriyet tarihindeki ilk savaş kaybıdır.
Bu gün Türk Hava Kuvvetlerinin Kıbrıs'ta gerçekleştirdiği uyarı uçuşunda , uçağı Rum uçaksavarlar tarafından vurulunca atlayıp, esir düşen ve Rumlar tarafından işkenceye maruz kalıp hayatını kaybeden şehit pilot yüzbaşı Cengiz Topel'in mezarındayız.
Bulunduğumuz şehitlik Edirnekapı Hava Şehitliği. CENGİZ TOPEL Sadece bir okul ismi, sokak ismi ya da bir cadde ismi değildir! Kıbrısta Rumların eline düşüp 30 saat işkence görmesine rağmen konuşmayan kahramandır...
Mezar taşının üzerindeki 1955 Kara Harp okullarından mezun olduğu yılı göstermektedir. 19 sayısı ise mezuniyetteki sıra numarasını göstermektedir.
Olaylara gitmeden önce Cengiz Topel kimdir tanıyalım. Cengiz Topel, 2 Eylül 1934 tarihinde İzmit'te doğdu. Dört çocuklu bir ailenin üçüncü çocuğudur. Babası Hakkı Bey ve annesi Mebuse Hanım'dır. İlkokula Bandırma II. İlkokulunda başladı ancak babasının Gönen'e tayini ile Ömer Seyfettin İlkokulunda öğrenimine devam etti. Babası vefat edince İstanbul Kadıköy'e yerleşirler. Kadıköy Yeldeğirmeni Okulunda ilk ve orta öğrenimini tamamladı. Lise öğrenimini ise Haydarpaşa Lisesi'nde başlayıp Kuleli Askeri Lisesi'nde devam ederek 1953 yılında bitirdi. 1955 yılında Kara Harp Okulu'nu bitirip orduya katılmıştır.
Cengiz Topel küçük yaşlarda havacılığa meraklıydı ve bunun sonucu olarak hava sınıfına seçildi. Pilot eğitimi için Kanada'ya gönderildi. 1957 yılında Kanada'daki pilot eğitimini başarı ile tamamlayarak yurda döndü. İlk görev yeri olan Merzifon Hava Üssünde göreve başladı. 1961 yılında 1'ince Ana Jet Üssü'ne atandı. Görev yeri bu sefer Eskişehir'di. 1963 yılında Yüzbaşı olarak terfisini aldı. Kıbrıs Harekatında Eskişehir'den Kıbrıs'a gönderilen dörtlü kolun komutanıydı. F-100 uçağı kullanmaktaydı. 8 Ağustos 1964'te uçuş esnasında uçağı yerden açılan ateş sonucu isabet alarak düşürüldü. Cengiz Topel, Cumhuriyet Tarihinin İlk Hava Harp Şehidi'dir. Naaşı ısrarlı girişimler sonucu 12 Ağustos 1964'te Rumlar'dan alınabildi. Sırasıyla Kıbrıs, Adana, Ankara ve İstanbul'da yapılan törenlerden sonra 14 Ağustos 1964 yılında Edirnekapı'daki Sakızağacı Hava Şehitliği'nde toprağa verildi. Cengiz Topel'in uçağı isabet aldığında son telsiz konuşmaları şunlardı: "- Cengiz Yüzbaşım, uçağından dumanlar yükseliyor, atla. (Ütğm. Öztarhan) - ... (Cevap yok) - Yüzbaşım, Cayır cayır yanıyorsun, atla. (Ütğm. Öztarhan) - Tamam, atladı. (Yüzbaşı Konedralı) - Paraşütü açıldı. (Ütğm. Öztarhan)" Paraşütle atlamayı başaran Cengiz Topel, Peristeronori isimli Rum köyü yakınlarına iner. Cebindeki gizli belgeleri imha eder, paraşutünü gizler ve Lefke yakınındaki Türk yerleşimine doğru koşmaya başlar ancak Rum kesimi güçlerince yakalanır. Silahıyla mermisi bitene kadar dirensede yanında yeterli cephane yoktur. Cengiz Topel uluslararası savaş hukukunun esirleri kapsayan maddelerine aykırı olarak yapılan işkenceler sonucu öldürülmüştür.
Yazımın başında da söylediğim gibi bir çoğumuz Cengiz Topel'in ismini bir şekilde bir yerlerde duyuyoruz. Fakat kim olduğunu, nerede ne şekilde şehit edildiğini, ülkesine yapmış olduğu hizmetleri çoğumuz bilmiyoruz. Yaşadığımız acıları yeni nesle aktarmayı maalesef beceremiyoruz. Umarım bu yazımın faydası olur ve Cengiz Topel ismini duyduğumuzda artık kim olduğu hafızalarımızda canlanır. İşkenceye maruz kaldığı oda restore edilip, bugun Kıbrıs Güzelyurt'ta Cengiz Topel Kışlası'nda bulunmakta ve müze olarak kullanılmaktadır. Otopsi raporuna ve cenazesinin fotoğrafını çeken İngiliz hemşireye göre bilinci açıkken işkenceye maruz kalarak öldürülmüştür. Cengiz Topel'i esir alan Rumlar; Topel'in çeşitli uzuvlarını kesmiş, ezmiş, darp etmiş, iç organlarından bazılarını da çıkarmıştır.